دکتر سیده سعیده اسدی

کیست تخمدان

این مقاله مورد تایید خانم دکتر اسدی می‌باشد

زمان مطالعه: 6 دقیقه

انواع کیست‌ تخمدان: چند نوع کیست تخمدان وجود دارد؟

کیست تخمدان (Ovarian cysts) کیسه های حاوی مایع است که در داخل و یا روی سطح تخمدان ایجاد می شود. زنان دو تخمدان در دو طرف رحم دارند که هر یک از آنها تقریباً به همان اندازه و شکل بادام هستند و وظیفه تخمک گذاری در طی چرخه ماهانه را به عهده دارند. معمولاً این کیست ها هیچ مشکلی ایجاد نمی کند. اکثر کیست ها در طی چند ماه بدون هیچ درمانی از بین می روند. با این حال، اگر پاره شوند، می تواند منجر به علائم جدی شود. بنابراین، برای محافظت از سلامتی خود، باید از علائم آن آگاه باشید و معاینات منظم لگن را انجام دهید.

علل کیست تخمدان

شایعترین علل کیست تخمدان عبارتند از:

مشکلات هورمونی: کیست های عملکردی معمولاً خود به خود و بدون درمان از بین می روند. ممکن است به دلیل مشکلات هورمونی یا داروهایی که برای تخمک گذاری تجویز می شوند، ایجاد شود.

آندومتریوز: زنان مبتلا به آندومتریوز (Endometriosis) می توانند نوعی کیست به نام آندومتریوما ایجاد کنند. بافت اندومتریوز ممکن است به تخمدان متصل شود و رشد کند. این کیست ها می توانند در هنگام رابطه جنسی و در دوران قاعدگی دردناک باشند.

بارداری: کیست تخمدان به طور معمول در اوایل بارداری ایجاد می شود تا به حاملگی تا زمان تشکیل جفت کمک کند. گاهی اوقات، کیست تا اواخر بارداری روی تخمدان می ماند و ممکن است نیاز باشد برداشته شود.

عفونت های شدید لگن: عفونت ها می توانند به تخمدان ها و لوله های رحمی گسترش یافته و باعث تشکیل کیست شوند.

علائم کیست تخمدان

بیشتر کیست های تخمدان کوچک هستند و علائمی ایجاد نمی کنند. اگر کیست علائمی ایجاد کند، ممکن است دچار فشار، نفخ، تورم یا درد در قسمت زیر شکم در کنار کیست شوید. این درد ممکن است تیز باشد و بیاید و برود. اگر کیست پاره شود، می تواند درد ناگهانی و شدیدی ایجاد کند. اگر کیست باعث پیچ خوردن تخمدان شود، ممکن است همراه با حالت تهوع و استفراغ و درد باشد.

علائم کمتر شایع عبارتند از:

  • درد لگن
  • درد مبهم در ناحیه کمر و ران ها
  • مشکلات تخلیه مثانه یا روده به طور کامل
  • درد در هنگام رابطه جنسی
  • افزایش وزن بدون دلیل
  • درد در دوران قاعدگی
  • خونریزی غیر طبیعی از واژن
  • حساسیت به پستان
  • نیاز به دفع ادرار بیشتر
  • نفخ شکم
  • سنگینی یا پری شکم
کیست تخمدان - انواع کیست‌ تخمدان: چند نوع کیست تخمدان وجود دارد؟
برخی از علائم ابتلا به کیست تخمدان در زنان

انواع کیست تخمدان

رایج ترین انواع کیست تخمدان (که کیست های عملکردی نامیده می شوند) در طول چرخه قاعدگی تشکیل می شوند. آنها معمولاً خوش خیم می باشند و سرطانی نیستند.

دو نوع از رایج ترین کیست ها عبارتند از:

کیست های فولیکول (Follicular cyst):

در یک چرخه قاعدگی طبیعی، تخمدان هر ماه تخمک آزاد می کند. تخمک در داخل یک کیسه کوچک به نام فولیکول رشد می کند. هنگامی که تخمک بالغ می شود، فولیکول شکسته می شود تا تخمک آزاد شود. کیست های فولیکول زمانی تشکیل می شوند که فولیکول برای آزاد شدن تخمک باز نشود. این امر باعث می شود که کیست فولیکولار تشکیل شود. کیست های فولیکول اغلب هیچ علامتی ندارند و طی یک تا سه ماه از بین می روند.

کیست جسم زرد (Corpus luteum cyst):

هنگامی که فولیکول شکسته شد و تخمک را آزاد کرد، کیسه فولیکول خالی جمع و کوچک شده و به یک توده سلول به نام جسم زرد تبدیل می شود. جسم زرد شروع به تولید پروژسترون و استروژن برای باروری می کند تا برای تخمک بعدی برای چرخه قاعدگی بعدی آماده شود. اگر کیسه کوچک نشود مایع در داخل آن جمع شده و کیست های جسم زرد تشکیل می شود. بیشتر کیست های جسم زرد پس از چند هفته از بین می روند. اما، آنها می توانند تقریباً به چهار اینچ عرض برسند. این کیست ها همچنین ممکن است تخمدان را دچار خونریزی یا پیچ و تاب کنند و باعث درد شوند. برخی از داروهایی که برای تخمک گذاری استفاده می شوند می توانند خطر ابتلا به این کیست ها را افزایش دهند.

بیشتر بخوانید:  آیا با وجود تنبلی تخمدان میشود باردار شد؟

انواع دیگر کیست خوش خیم تخمدان کمتر شایع است و شامل:

آندومتریوز: (Endometriomas) در اثر اندومتریوز ایجاد می شود. آندومتریوز هنگامی اتفاق می افتد که پوشش رحم در خارج از رحم رشد کند.

درموئیدها: (Dermoid cysts) از سلول های موجود از بدو تولد ناشی می شوند و معمولاً علائمی ایجاد نمی کنند.

سیست ادنوماها: (Cystadenomas) پر از مایع آبکی هستند و گاهی اوقات می توانند بزرگ شوند.

سندرم تخمدان پلی کیستیک: در برخی از بیماران، تخمدان ها کیست های کوچک زیادی ایجاد می کنند که به آن تنبلی تخمدان (PCOS) می گویند. PCOS می تواند در تخمدان ها و باردار شدن مشکل ایجاد کند.

کیست های بدخیم (سرطانی): نادر است. این موارد بیشتر در زنان مسن دیده می شود. کیست های تخمدان باید توسط پزشک بررسی شود. بیشتر کیست تخمدان، سرطان تخمدان نیستند.

کیست تخمدان 1 - انواع کیست‌ تخمدان: چند نوع کیست تخمدان وجود دارد؟
عکس فرق تخمدان سالم با تخمدان پلی کیستیک

درمان کیست تخمدان

پزشک با توجه به سن، علائم، اندازه و نوع کیست یک روش درمانی را برای شما توصیه می کند. در بعضی موارد کیست ها خود به خود از بین می روند در غیر اینصورت گزینه های درمانی برای کیست تخمدان شامل موارد زیر است:

دارو درمانی

برخی از داروهای ضد بارداری هورمونی شامل قرص های پیشگیری از بارداری است تا کیست تخمدان دوباره تشکیل نشود. با این حال، این قرص ها هیچ کاری برای کوچک شدن کیست های موجود نمی کنند.

جراحی

اگر کیست بزرگ و در حال رشد باشد، باعث درد می شود و اگر بیش از 3 دوره قاعدگی ادامه دارند و به نظر نمی رسد کیست عملکردی باشد، ممکن است پزشک برداشتن کیست از طریق لاپاراتومی یا لاپاراسکوپی را با جراحی توصیه کند. یکی از گزینه های جراحی، سیستکتومی تخمدان است که در آن کیست بدون برداشتن تخمدان برداشته می شود. در بعضی موارد، پزشک ممکن است تخمدان آسیب دیده را برداشته و دیگری را همانطور که هست رها کند. به این روش اوفورکتومی گفته می شود. اگر کیست خطر سرطانی شدن را نشان دهد، از بیوپسی برای آزمایش استفاده می شود و اگر نتیجه نشان داد که سرطان وجود دارد، ممکن است برخی از اندام ها و بافت ها مانند تخمدان ها و رحم برداشته شوند که به برداشتن رحم هیسترکتومی گفته می شود.

تشخیص کیست تخمدان

برای تشخیص کیست می توان از معاینه لگن استفاده کرد. با این حال، برای تعیین نوع و اینکه آیا شما مجبور به درمان هستید یا خیر، پزشک ممکن است برخی از آزمایش ها را توصیه کند. این به اندازه کیست و جامد، پر از مایع یا مخلوط بستگی خواهد داشت. در اینجا چند تست تشخیصی احتمالی وجود دارد:

  • تست حاملگی برای رد احتمال بارداری
  • سونوگرافی لگن استفاده از امواج صوتی برای تهیه تصویری از شکل، اندازه و محل کیست
  • آزمایش سطح هورمون برای بررسی وجود مشکلات مرتبط با هورمون
  • لاپاراسکوپی
  • آزمایش خون CA 125 : سطح پروتئین شناخته شده به عنوان آنتی ژن سرطان 125 (CA 125) برای رد سایر بیماری ها مانند فیبروم رحم ، بیماری التهابی لگن و آندومتریوز بررسی می شود.
  • سی‌تی اِسکَن

پیشگیری از کیست تخمدان

هیچ راهی برای جلوگیری از کیست تخمدان وجود ندارد. با این حال، می توانید از طریق معاینات معمول زنان و زایمان، آنها را زود تشخیص دهید. همچنین، اگر علائم زیر را دارید، باید به پزشک خود هشدار دهید:

  • کاهش وزن بدون دلیل
  • تغییرات در چرخه قاعدگی
  • پری شکم
  • از دست دادن اشتها
  • درد مداوم لگن

پیشنهاد میشود بخوانید: درد تخمدان در بارداری

مراقبت های قبل از عمل کیست تخمدان

  • ممکن است نیاز باشد آزمایش خون، آزمایش ادرار، سی تی اسکن، سونوگرافی قبل از عمل انجام شود.
  • در مورد داروهایی که در حال حاضر مصرف می کنید به پزشک اطلاع دهید. ممکن است از شما خواسته شود مصرف داروها را تا 1 هفته قبل از عمل متوقف کنید. ممکن است از شما خواسته شود که مصرف آسپیرین، ایبوپروفن (Advil، Motrin)، ناپروکسن (Aleve، Naproxen)، کلوپیدوگرل (پلاویکس)، وارفارین (Coumadin) و سایر داروهای رقیق کننده خون را متوقف کنید.
  • حداقل 8 ساعت قبل از جراحی غذا یا نوشیدنی نخورید.
  • در صورت نیاز به انتقال خون، نمونه خون گرفته می شود.
  • قبل از عمل سیگار نکشید. این به شما کمک می کند تا سریعتر بهبود یابید.

مراقبت های بعد از عمل کیست تخمدان

مدت زمان بهبودی از عمل برای هر بیمار متفاوت است. پس از برداشتن کیست تخمدان، احساس درد در شکم وجود دارد، معمولا این مشکل طی چند روز بهبود می یابد.

اکثر بیماران می توانند همان روز به خانه خود بروند. در برخی موارد، ممکن است یک شب اقامت لازم باشد. در طی 24 تا 48 ساعت اول پس از جراحی انتظار برخی از زخم ها در اطراف محل جراحی را داشته باشید. پیاده روی، بر اساس سطح انرژی شما تشویق می شود.

اگر به دنبال بهترین دکتر کیست تخمدان در تهران هستید ما به شما دکتر سعیده اسدی را معرفی میکنیم.

بهبودی: در چند هفته آینده

  • بیشتر بیماران در هفته اول بعد از جراحی احساس بهتری دارند. با این حال، اجسام سنگین را برای چند هفته بلند نکنید، فشار ندهید و نکشید.
  • رابطه جنسی را از سر نگیرید تا زمانی که پزشک بگوید.
  • بهبودی کامل حدود چهار تا شش هفته طول می کشد.

برگرفته از:

https://www.womenshealth.gov/a-z-topics/ovarian-cysts

https://www.apollospectra.com/blog/obstetrics-gynaecology/ovarian-cysts-types-symptoms-treatment-prevention/

https://www.winchesterhospital.org/health-library/article?id=561963

https://med.emory.edu/departments/gynecology-obstetrics/patient-care/patient-education/ovarian-cystectomy/index.html

https://www.wakemed.org/care-and-services/womens/gynecology/gynecological-surgery/ovarian-cysts/ovarian-cyst-removal-what-to-expect

https://www.winchesterhospital.org/health-library/article?id=14849

https://www.newtimes.co.rw/lifestyle/what-every-woman-should-know-about-ovarian-cysts

https://www.medlife.com/web/ovarian-cyst-causes-symptoms-risk-factors-treatment/

متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ زیبایی زنان

در مطب دکتر سعیده اسدی، همواره تلاش می‌شود با تکیه بر دانش و مهارت بالا، بهترین روشهای درمانی، زیبایی و ترمیمی زنان به متقاضیان گرامی ارائه شود.

دیگر مقالات این دسته بندی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *