بستن لوله های رحمی یا توبکتومی٬ یک راه عقیم سازی بانوان جهت جلوگیری دائم از بارداری است. این روش هم به شکل سراپایی و هم به شکل بستری در بیمارستان قابل انجام است. در این مقاله می گوییم بستن لوله های رحمی چه حسن و مضراتی دارد؟
بستن لوله رحم یا توبکتومی چیست؟
بستن لوله های رحمی که به آن توبکتومی گفته میشود یک راه عقیم سازی بانوان جهت جلوگیری دائم از بارداری است. برای خانواده هایی که تعداد فرزندان خود را تکمیل کرده اند و دیگر تمایل به باردار شدن ندارند یکی از دغدغه های مهم روش جلوگیری است.
روش های جلوگیری به دو نوع دائمی و موقت تقسیم میشوند. یکی از روش های جلوگیری دائم بستن لوله های رحمی است.
زمان مناسب بستن لوله رحم
بستن لوله های رحمی (توبکتومی) یک جراحی ساده است که در زمانهای زیر قابل انجام است.
۱- در صورت اطمينان از باردار نبودن متقاضي (بستن لوله هاي رحمي در هر زماني از سيكل قاعدگي امكان پذير است. ولی دو هفته اول سيكل قاعدگي دوره زماني مناسب تري است)
۲- پس از زايمان طبيعي
۳- هنگام سزارين (بستن لوله در زنان هنگام سزارین براحتي امكان پذيراست.)
توجه: پس از سقط و نيز در فاصله زماني ۴۲-۷ روز پس از زايمان , زمان مناسبي براي انجام عمل توبكتومي نيست.
با بستن لوله های رحمی تخمک نمیتواند از تخمدان به رحم منتقل شود همینطور اسپرمی که وارد رحم شده است نمیتواند از لوله ها خارج شده و به تخمک برسد. بنابراین اسـپرم و تخمک یکدیگر را ملاقات نمیکنند و لقاح صورت نمیگیرد.
در طی این جراحی هر دو لوله رحمی بریده و گره زده میشوند. بعد از این جراحی عادتهای ماهیانه فرد به صورت نرمال ادامه پیدا میکند.
آیا توبکتومی قابل برگشت است؟
بستن لوله ها یک روش دائمی پیشگیری از بارداری است ولی در بعضی از موارد که فرد خواهان برگشت باروری است با یک جراحی پلاستیک مجدد میتوان لوله ها را بازکرد ولی در بهترین شرایط بعد از جراحی دوم حداکثر احتمال باروری ۵۰ تا ۸۰ درصد است.
پیشنهاد میشود بخوانید: ایا جلوگیری طبیعی باعث خشکی رحم میشود
شرایط بیمار بعد از ریکاوری بستن لوله ها چگونه است؟
اگر جراحی به صورت مستقل صورت گرفته باشد چند ساعت بعد فرد میتواند به منزل برود ولی اگر همزمان با سزارین باشد حداقل ۲۴ ساعت باید در بیمارستان بستری باشد. بعد از جراحی مقداری درد در ناحیه عمل طبیعی است و همینطور علائم زیر ممکن است وجودداشته باشد:
- درد درون شکم یا دل پیچه
- سرگیجه
- نفخ
- درد شانه ها
برای کاهش درد پزشک برای فرد مسکن تجویز میکند.
مراقبت بعد از عمل بستن لوله رحم هنگام سزارین
- ۱- عدم استحمام تا 24 ساعت
- عدم رابطه جنسی تا یک هفته
- عدم انجام فعالیت های سنگین و عدم برداشتن جسم سنگین تر از ۵ کیلوگرم تا ۳ هفته
عوارض بستن لوله زنان در سزارین (عوارض توبکتومی)
در کل بستن لوله ها یک جراحی بی خطر است ولی در هر حال هر جراحی ممکن است عوارض داشته باشد. مشکلات جدی بعد از جراحی در کمتر از یک در هزار مورد اتفاق می افتد. بعضی از خطرات بالقوه شامل موارد زیر است:
- ۱- خونریزی از برش جراحی یا داخل شکم
- عفونت
- آسیب به سایر ارگان های شکم
- عوارض داروهای بیهوشی
- بارداری خارج از رحم
- عدم بسته شدن کامل لوله ها و امکان بارداری مجدد
در آمار کل جهان حدود یک در هزار مورد بارداری بعد از بستن لوله اتفاق افتاده است که این آمار هرچه از زمان جراحی بگذرد کمتر میشود. اگر جراحی لوله بستن درست بعد از زمان پریودی انجام شود این خطر که تخمک لقاح یافته وارد رحم شده و آماده لانه گزینی باشد را به صفر میرساند.
پیشنهاد میشود بخوانید: بارداری خارج از رحم چیست
در صورت مشاهده علائم زیر بعد از عمل توبکتومی فوراً با پزشک خود تماس بگیرید
۱- تب بالاتر از 38 درجه
۲- کاهش سطح هوشیاری یا غش کردن
۳- درد شدید ناحیه شکم که در مدت 12 ساعت بجای کمتر شدن بیشتر شده باشد.
۴- خونریزی در محل برش جراحی که ادامه پیدا کند و کاهش نیابد
۵- ترشحات مداوم از محل جراحی یا هرگونه قرمزی یا تورم در محل
۶- تهوع و استفراغ
عمل توبکتومی برای چه گروهی خطرناک و یا ممنوع است؟
زنانی با سابقه بیماری های زیر ممکن است کاندید مناسبی برای بستن لوله رحم نباشند:
- دیابت
- سابقه جراحی های قبلی
- بیماری التهابی لگن
- بیماری ریه
- وزن بالا
موارد ممنوعیت بستن لوله های رحمی
1- سابقه بیماری های طبی مهم مانند بیماری قلبی حاد یا دیابت و بیماری های ریوی در مرحله حاد. همینطور در موارد چاقی و سابقه جراحی شکم و لگن منع نسبی دارد.
2- سابقه اخیر بیماری های جنسی فعال
3- خونریزی غیر طبیعی واژینال
4- سقط عفونی
آمادگی قبل از عمل بستن لوله رحم همراه با سزارین
پزشک خود را در جریان داروهای مصرفی خود بگذارید. این شامل تمام داروهای پزشکی، گیاهی و یا خارج از نسخه ای که استفاده میکنید میشود. بعضی از دارو ها مانند آسپرین باعث رقیق شدن خون میشود و مصرف آن ازچند روز قبل از جراحی باید قطع شود.
مواردی که قبل از عمل باید رعایت شود:
۱- اگر خودتان یا کسی در اقوام درجه یک به داروهای بیهوشی یا بی حسی حساسیت دارد به پزشکتان اطلاع دهید
۲- انجام یک سری آزمایشات و معاینات توسط پزشک قبل از عمل
۳- استعمال دخانیات را قطع کنید
۴- از نیمه شب روز قبل به بعد خوردن و آشامیدن ممنوع است
۵- از پزشکتان در مورد مصرف بعضی از داروهای مهم در صبح عمل با مقدار کمی آب سؤال کنید
۶- استحمام شب قبل از عمل و پوشیدن لباسهای تمیز و راحت و آزاد
۷- -روز عمل از به همراه داشتن وسائل زینتی بپرهیزید و لاک ناخن نداشته باشید
نحوه عمل توبکتومی چگونه است؟
قبل از شروع عمل جراحی پرستار رگ گیری وریدی برای شما انجام میدهد و برایتان سرم وصل میکند. از این طریق داروهای لازم برای بیهوشی و مایع درمانی برای شما صورت می گیرد.
اگر قرار باشد جراحی شما با بی هوشی عمومی صورت بگیرد پزشک بیهوشی، از طریق دهان یک لوله در تراشه شما کار میگذارد و از این طریق شما گازهای بیهوشی را استنشاق می کنید.
ولی اگر قرار باشد یک بی حسی موضعی کمری یا همان اسپانیال را تجربه کنید متخصص بیهوشی از طریق یک سوزن باریک که از ناحیه کمر وارد نخاع شما میکند داروهای بی حسی موضعی را وارد نخاع مینماید.
در این حالت شما طی جراحی بیدار هستید ولی هیچگونه دردی احساس نمیکنید. خود جراحی حدود نیم ساعت طول میکشد. جراح ممکن است از طریق مینی لاپاراتومی یا لاپاراسکوپی اقدام به بستن لوله های شما بکند.
بعد از جراحی شما به اتاق ریکاوری منتقل می شوید. در این جا تکنسین بیهوشی مراقب شماست تا اینکه عوارض داروهای بیهوشی از بدنتان خارج شود. بعد از اینکه شما قادر باشید مایعات بنوشید رگ IV شما خارج شده و میتوانید به منزل بروید.
مزایا بستن لوله های رحمی
۱- به طور دائمی از بارداری جلوگیری میکند
۲- بلافاصله بعد از انجام تأثیر میگذارد و دوران نقاهت کوتاهی دارد
۳- خطر ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش می دهد
۴- در فعالیت و میل جنسی اختلال ایجاد نمیکند.
معایب بستن لوله های رحمی
۱- از بیماری های منتقله از راه جنسی جلوگیری نمیکند
۲- یک روش تهاجمی است و احتیاج به برش روی شکم دارد
۳- نسبت به وازکتومی در مردان سخت تر و پیچیده تر است
۴- مانند هر جراحی دیگر ممکن است عوارضی مانند عفونت، خونریزی و آسیب به ارگانهای شکمی را داشته باشد
۵- احتمال عارضه داروهای بیهوشی وجود دارد
۶- در صورت نیاز به برگشت باروری جراحی بعدی بسیار پرهزینه و احتمال موفقیت پایین است
۷- خطر ایجاد بارداری خارج از رحم را دارد
بستن لوله های رحمی به چه کسانی توصیه میشود؟
۱- درافرادی که بارداری برای سلامتی آنها مضراست
۲- افرادی که تعداد فرزندان در خانواده آنها تکمیل است و سن آنها بالای 35 سال است
۳- افرادی که قادر به استفاده از سایر روشهای جلوگیری از بارداری نیستند
۴- کسانی که سومین سزارین را انجام میدهند
پیشنهاد میشود بخوانید: سقط جنین
سوالات متداول جراحی بستن لوله های رحمی
علائم بسته بودن لوله های رحمی چیست؟
بسته بودن لوله های رحمی علامت خاصی ندارد و احتمال تشخیص آن در زمان معاینات فیزیکی کم خواهد بود. لذا به منظور بررسی بسته بودن لوله های رحمی می توان اقدام به انجام عکس های رنگی هیستروسالپنگوگرافی نمایید.
جراحی بستن لوله های رحمی برای چه افرادی مناسب است؟
این روش برای افرادی توصیه می شود که تمایلی به فرزند دار شدن نیستند و سن آن ها بالا است. حتی برای افرادی که به دلیل بیماری های خاص نبایست باردار شوند و بارداری برای آنها خطرناک است می توانند از این روش استفاده نمایند.
آیا بارداری پس از بستن لوله های رحمی امکان دارد؟
افرادی که جراحی توبکتومی را انجام می دهند به دلیل آنکه این روش جلوگیری از بارداری یک روش دائمی است. در صورت تمایل به بارداری می توانند جراحی پلاستیک انجام داده و اقدام به باز نمودن لوله ها نمایند. اما بدانید که موفقیت این روش بسیار زیاد نخواهد بود و در حدود سی تا پنجاه درصد متغیر است.
به افرادی که تمایل دارند باردار شوند در چنین شرایطی می توانند از روش های کمک باروری استفاده نمایند.
آیا سقط جنین می تواند سبب بسته شدن لوله های رحمی شود؟
جراحی بستن لوله های رحمی با بسته شدن ناخواسته لوله ها متفاوت است. گاهی اوقات ممکن است لوله های رحمی در اثر عوامل مختلفی بسته شوند که شایعترین عاملی که موجب بسته شدن ناخواسته لوله ها می شود عفونت است.
در خصوص سقط جنین اگر سقطی عفونی باشد و این عفونت به تمام ناحیه لگن سرایت کرده باشد احتمال عفونی شدن لوله های رحمی وجود خواهد داشت که در چنین شرایطی احتمال بسته شدن لوله ها وجود دارد.
آیا امکان ivf با وجود بستن لوله های رحمی وجود دارد؟
یکی از روش های درمان برای افرادی که تصمیم دارند باردار شوند، اما لوله های خود را بسته اند. روش آی وی اف یا روش های کمک باروری می تواند موثر باشد. در حقیقت با این روش های کمک باروری می توان تخم یا جنین آماده شده در محیط آزمایشگاهی را مستقیم وارد محیط رحم قرار داد.
آیا پس از بستن لوله های رحمی عادت ماهانه قطع می شود؟
بستن لوله های رحمی ارتباطی با سیکل قاعدگی نخواهد داشت. خونریزی ناشی از عادت ماهانه در داخل رحم اتفاق می افتد و از طریق دهانه رحم خارج می شود و تداخلی به بستن لوله های رحمی نخواهد داشت.
آیا جراحی بستن لوله های رحمی مفید است؟
بستن لوله های رحمی می تواند مزیت های داشته باشد که عبارت است از: دوران نقاهت کوتاه مدت، کاهش ابتلا به سرطان تخمدان و عدم اختلال در فعالیت های جنسی است.
چه افرادی نمی توانند اقدام به جراحی بستن لوله های رحمی نمایند؟
- سابقه داشتن برخی بیماری ها همانند دیابت، بیماری های قلبی و ریوی، بیماری های التهابی لگن و بیماری های جنسی
- اضافه وزن زیاد
- سابقه جراحی های شکمی
- سابقه سقط عفونی
- خونریزی های غیرطبیعی
مشاهده ویدیو
توضیحات خانم دکتر سعیده اسدی در مورد روش های بستن لوله های رحمی و پاسخ به برخی سوالات پرسیده شده بیماران:
– توبکتومی یا بستن لوله های رحمی چیست؟ و به چند روش انجام میشود؟
– آیا بازگشت لوله های رحمی بسته شده٬ امکان پذیر است؟
– با وجود بسته بودن لوله های رحمی میتوان باردار شد؟
– آیا امکان باز کردن لوله های رحمی وجود دارد؟
– آیا سقط جنین میتواند باعث بسته شدن لوله های رحمی شود؟
– آیا امکان IVF و روشهای کمک باروری برای کسانی که لوله های رحمی را بسته اند وجود دارد؟
– علائم بسته بودن لوله های رحمی چگونه است؟
– آیا سرکه سیب لوله های رحمی را باز کند؟
– آیا با وجود بسته بودن لوله های رحمی میتوان پریود شد؟
– بعد از باز کردن لوله های رحمی چه اتفاقی در بدن میفتد؟
لطفا در صورتی که جواب سوال خودتون رو نگرفتید کامنت بذارید و یا با شماره 02176700518 تماس بگیرید.
101 پاسخ
سلام.
من بعداز سزارین سوم و ۴ فرزند لوله هامو بستم.(یک سزارین دوقلو داشتم). الان بعد از گذشت ۶ سال میخوام دوباره باردار بشم آیا از آی وی اف استفاده کنم یا بازکردن لوله ها؟
دکترم گفت که قسمتی از لوله رو بریده و دوطرف رو بسته.
سلام
اگر باردار شدنتون خیلی حیاتی هست و حتما باید اینکار رو انجام بدید باید از روش IVF استفاده کنید ولی اگر صرفا به عنوان یک تجربه مجدد و به عنوان یک تفنن میخواین باردار بشید من توصیه میکنم این کار رو در حد امکان انجام ندید چون برای خودتون بعد از سه بار سزارین خیلی آسیب زا میتونه باشه
سلام وقتتون بخیر من سی سالمه وسه ساله لوله بستم انجام دادم اولش تا حالا هردفعه پریودیم چند روز زودتر اتفاق میافته و دوروز با شدت زیاد هست فقط دوروز سابقه دو تا سقط هم دارم …آیا مشکل خاصی پیش اومده برام ممنون میشم پاسخ بدید
سلام
این چیزی که میگین طبیعیه.
سلام خانم دکتر من ۴۰سالمه ۷سال پیش بعد از زایمان دوم لوله هام را بستم تو این ۷سال هم پریودهام منظم بوده ولی الان ده روزه پریودم عقب افتاده و حالت تهوع دارم و مرتبا احساس میکنم که خیس شدم ولی در واقع چیزی نیست. نگرانم که ممکنه حامله باشم.
آیا همچنین چیزی ممکنه؟
سلام، باز شدن لوله ها بعد از جراحی خیلی بعیده مخصوصا در روشهای نوینی که کاملا لوله بریده میشه و دو سر لوله دوخته میشه و مثل روشهای قدیمی نیست که گره زده بشه. با این حال اگر که شک دارید تنها کار اینه که بی بی چک انجام بدید.
سلام من بعد از زایمانم سر سزارین لوله هام رو بستم و هنگام نزدیکی همسرم منی رو داخل ریخت میخواستم بدونم خیالم راحت باشه اتفاقی نمی‌افته شش ماه از زایمانم میگذره
سلام، وقتی لوله هاتون رو بستید دیگه احتمال بارداری وجود نداره.
سلام من 36سالمه و معلولیت شدید دارم و بچه ندارم و اصلا نمیخوام بچه دار بشم آیا همین دلیل جهت بستن لوله هام کافیه و به هر دکتری مراجعه کنم انجام میدن
سلام، باید با پزشک قانونی مشورت کنید
سلام. به نظر شما من بعد از سه زایمان سزارین لوله هامو ببندم یا با دستگاه جلوگیری کنم؟دیگه بچه نمیخوام ولی هیچ شکلی از روش های جلوگیری هورمونی رو نمیخوام و نمی تونم مصرف کنم.. ممنون میشم نظرتونو بدونم.
سلام، بستن لوله ها ایمن تر و حتمی تر از گذاشتن آی یو دی هست. بارداری چهارم و سزارین چهارم برای شما ممکنه خطرناک باشه.
سلام ببخشید من ۳۳ سالمه و بارداری ۴ هستم الان بخوام لوله ها مو ببندم انجام میدن بیمارستان دولتی
سلام، اگر زایمان طبیعی باشه زایمان پنجم به بعد و اگر سزارین باشه زایمان سوم به بعد میتونید لوله هاتون رو ببندید.
سلام ببخشید من37سالمه یک سال از زایمان چهارمم میگزره قرار شد دکترم لوله هامو ببنده موقع سزارین بعد که برای کشیدن بخیه رفتم ایشون یادشون نبود که بستن یانه من از همون موقع همش استرس دارم جلوگیری هم دارم چطوری از بستن لوله ها مطمءن بشم روشی هست?
سلام، میتونید یه عکس رنگی از لوله ها برای مطمئن از باز یا بسته بودن لوله ها انجام بدید
سلام. ممنون از وقتی که می زارین. من 32 سالمه دو تا پسر دارم و الان باردارم.ده سال هم روش جلوگیری با قرص داشتم. دیگه نمیتونم قرص بخورم ولی از اینکه دیگه نخوام باردار بشم مطمئن نیستم. در ضمن دو زایمان قبلی سزارین بوده.به نظر شماچیکار کنم؟ لوله هامو ببندم؟ بین ایو دی و بستن نمیدونم کدوم کارو انجام بدم. مرسی.
سلام، مسلما اگر هنوز قصد بارداری دارید نباید لوله هاتون رو ببندید. این یک تصمیم شخصی هست.
سلام من ۲۸ سالمه تو سن ۲۳ سالگی لوله بندی کردم بعد از چهارمین سزارین الان میخوام باز کنم امکان داره
سلام، بعد از بستن لوله امکان باز کردنش خیلی کمه مخصوصا شما که چهار بار سزارین شدین و چسبندگی زیادی دارید. اگر میخواین حتما باردار بشین بهترین کار انجام IVF و روشهای دیگر باروری هست.
سلام خانم دکترخسته نباشید من ۳۷سالمه وبچه سوم باردارهستم درنظردارم لوله رحمم روببندم درضمن فشارخون مزمن دارم خیلی ها میگن بلافاصله بعدزایمان شکم بزرگ وبدفرم میمونه آیا درسته؟
سلام، هیچ ربطی نداره لوله هاتون رو میتونید ببندید. هیچ عوارضی نداره. با توجه به سنتون و باتوجه به بیماری فشارخون توصیه میکنم این کار را انجام دهید. چون بعدا برای جلوگیری از بارداری به مشکل میخورید و به راحتی نمیتوانید فرصهای جلوگیری استفاده کنید.
من ده سال لو له ها مو بستم آیا باز میشه
باز کردن لوله ها تقریبا غیر ممکنه، شانس موفقیتش خیلی پایینه و اگر میخواین مجددا باردار بشید بهتره از روشهای کمک باروری مثل IVF استفاده کنید
سلام من خانمی چهل ساله هستم مدت ده ساله که هنگام سزارین سوم لوله هام رو بستم مدت هفت سال قاعدگی نامنظم همراه با خون زیاد دارم اغلب اوقات خونریزی واژینال دارم در ماه فقط چند روز پاک هستم.لطفا راهنمایی کنید
سلام، خونریزی طولانی و نامنظم در سن 40 سال و بالاتر خطرناک هست و لازم هست از دیواره رحم نمونه برداری انجام بشه.
سلام خسته نباشید من ۲۱سال سنمه ۳بارسزارین شدم بخام لوله هامو ببندم که مشکلی نداره دکترم بعدزایمان گفت چسپندگی رحم پیداکردم زایمان نباید دیگه بکنم
سلام، شما بهتر بود همون زمان سزارین لوله تون رو میبستید همون زمان اشکالی نداشت. سنتون خیلی کمه برای بستن لوله و چون چسبندگی رحم هم پیدا کردید بستن لوله هم براتون خطرناکه و باید از روشهای دیگری مثل آی یو دی و کاندوم و قرصهای جلوگیری برای جلوگیری از بارداری استفاده کنید.
سلام خانم دکتر من لوله ها مو سالهای اخیر بستم الان پشیمون هستم دوتا فرزند پسر دارم همسرم خیلی اصرار برای بچه دا شدن دا ره راهی برای باز کردن هست لطفا راهنمایی کنید ممنون
سلام، برای کسانی که قبلا لوله هاشون رو بستن اصلا صلاح نیست روشهای باز کردن لوله رو انجام بدن چون موفقیت پایینی داره و بهترین کار استفاده از روش IVF هست.