بی اختیاری ادرار از مشکلات شایع در زنان است. در مقاله “بی اختیاری ادرار در زنان” عوامل مختلف در بروز آن و درمان های آن را معرفی کردیم. در این مقاله ۴ روش برای کنترل بی اختیاری ادرار معرفی شده است که در ادامه گفته میشود.
با اینکه بی اختیاری ادرار یک اختلال تهدید کننده زندگی نیست اما می تواند به طرز چشم گیری بر کیفیت زندگی افراد تاثیر گذار باشد. هنگامی که بی اختیاری ادرار آزار دهنده می شود، افراد اغلب از مسافرت رفتن، ورزش کردن و ملاقات با آشنایان و دوستان منصرف شده و به بیان دیگر از انجام فعالیت های لذت بخش دست می کشند.
خوشبختانه، می توان با انجام تغییرات رفتاری یا همان رفتار درمانی نزدیک به ۷۰ درصد موارد بی اختیاری ادرار را بهبود بخشید. یک پژوهش بیان دارد که رفتار درمانی به تنهایی یا در ترکیب با درمان دارویی می تواند در زمینه درمان بی اختیاری ادرار نسبت به درمان دارویی نتیجه بهتری برای فرد به همراه داشته باشد.
این گفته یعنی در صورتی که فرد بتواند بر اساس یک برنامه منظم پیش برود، شانس بالایی در بهبود کنترل مثانه خود خواهد داشت. بی اختیاری ادرار می تواند اندک و در حد چند قطره یا شدید و در حد خیس کردن شلوار باشد. دو نوع رایج بی اختیاری ادرار شامل انواع استرسی و اورژانسی هستند.
بی اختیاری استرسی به مواردی گفته می شود که در هنگام سرفه، عطسه، بلند کردن اجسام یا ورزش کردن نشت ادرار اتفاق می افتد. بی اختیاری اورژانسی هنگامی است که فرد نیاز شدید به دفع ادرار داشته و قبل از رسیدن به توالت نشت ادرار رخ می دهد. تغییرات رفتاری می توانند در بهبود هر دو نوع بی اختیاری ادرار مفید باشند.
محدود کردن مایعات کنترل بی اختیاری ادرار
بسیاری از زنان از این موضوع آگاه نیستند که مصرف مایعات فراوان همچون نوشیدن آب، نوشیدنی های بدون الکل، آب میوه ها و قهوه می تواند احتمال بی اختیاری ادرار را افزایش داده و به بروز بیماری مثانه بیش فعال منجر شود. علائم مثانه بیش فعال نیاز به دفع مکرر، فوریت در دفع ادرار و بیدار شدن از خواب در هنگام شب می باشد.
مصرف بیش از حد مایعات همچنین می تواند احتمال بی اختیاری استرسی را نیز افزایش دهد. مثانه همانند یک بالون پر از آب است که یک کش (عضله اسفنکتر) به دور گردن آن بسته شده است. در صورتی که بالون پر از آب بوده و فشاری بر آن وارد شود، آب از آن به بیرون نشت خواهد کرد. بهترین کار نوشیدن ۱/۵ تا ۲ لیتر یا ۶ تا ۸ لیوان آب می باشد. افراد باید مقدار مصرف آب خود را در طول روز تقسیم بندی کنند.
محدود کردن مصرف کافئین کنترل بی اختیاری ادرار
کافئین یکی دیگر از عوامل مهم مرتبط با بی اختیاری ادرار است. کافئین سرعت تصفیه خون توسط کلیه ها را افزایش می دهد. مثانه با بیش فعال شدن یا انقباض در مواقع غیر ضروری نسبت به پر شدن بسیار سریع خود واکنش نشان می دهد.
این وضعیت می تواند سبب بروز بی اختیاری اورژانسی شود. افراد باید تلاش کنند تا مصرف کافئین را محدود یا به طور کلی متوقف کنند. در صورت نیاز به کافئین باید مقدار مصرف خود را به ۲۵۰ سی سی در روز محدود کرد.
تمرین مثانه کنترل بی اختیاری ادرار
نیاز به دفع مکرر ادرار را می توان با تمرین دادن به مثانه درمان کرد. تمرین مثانه شامل فاصله گذاری بین دفعات دفع ادرار می شود. برای مثال در صورتی که فرد هر یک ساعت به توالت می رود، باید تلاش کند برای مرتبه بعدی ۱/۵ ساعت صبر کند.
پس از رسیدن به این زمان باید برای دستیابی به فاصله ۲ ساعته یا بیشتر تلاش کرد. بیماران باید دستیابی به فواصل ۳ تا ۴ ساعته را هدف خود قرار دهند. این روند تمرینی می تواند چندین ماه به طول انجامد.
تمرینات کف لگن یا کگل کنترل بی اختیاری ادرار
فرد در حین انجام این تمرینات به گونه ای عضلات کف لگن را منقبض کرده که همانند موقع تلاش برای عدم خروج گاز از مقعد می باشد. باید تلاش کرد تا ناحیه اطراف مقعد بیش از نواحی دیگر منقبض شود. تمرینات کگل می توانند در درمان هر دو نوع بی اختیاری مفید باشند. با این حال، زمان تمرینات باید بسته به نوع بی اختیاری تغییر یابد.
پیشگیری از بی اختیاری ادرار اورژانسی
در صورتی فرد احساس نیاز به دفع ادرار داشته و تصور بر نرسیدن به موقع به توالت دارد باید از رفتن به توالت بازمانده، تمرینات کگل را انجام داده و پس از فروکش شدن احساس فوریت به سمت توالت روانه شود. هر چه این کار بیشتر انجام شود، کنترل مثانه در فرد بهبود بیشتری خواهد یافت. دست یابی به پیشرفت قابل توجه می تواند تا سه ماه به طول انجامد.
پیشگیری از بی اختیاری ادرار استرسی
در هنگام انجام تمرینات کگل عضلات، بافت زیر میزراه را به سمت بالا کشیده و به بسته ماندن میزراه در هنگام وجود فشار ادرار کمک می کنند. افراد باید قبل از وارد شدن فشار به مثانه این تمرینات را انجام دهند. برای مثال در هنگام عطسه کردن فرد باید در مرحله نفس گیری اولیه، عضلات کف لگن خود را منقبض کند. این کار نیاز به تمرین داشته و مشاهده پیشرفت در این زمینه نیازمند ۲ تا ۴ ماه تمرین است.
انجام تمرینات کگل به صورت ۳۰ بار در روز مفید خواهد بود. این تمرینات را می توان در سه زمان مختلف و در هر زمان ۱۰ بار پشت سر هم انجام داد. هر بار انقباض را باید از ۵ تا ۱۰ ثانیه نگه داشت.
در صورت عدم پیشرفت، باید به یک متخصص فیزیوتراپی عضلات کف لگن مراجعه کرد. در صورتی که فیزیوتراپی نیز در بهبود بی اختیاری ادرار موثر نباشد باید به دکتر سعیده اسدی متخصص زنان یا اورولوژیست متخصص در مشکلات مثانه ای زنان مراجعه شود.
برگرفته از: Control of Urinary Incontinence
