شباهتها و تفاوت های واژینیت و واژینوز

دو عفونت واژینیت و واژینوز، از عفونت و التهاب هایی شایعی هستند که ناحیه واژن، بخش داخلی اندام تناسلی زنانه را درگیر میکند. هر دوی این بیماریها بهم شباهتهایی دارند اما در اصل تفاوتهایی آن ها را از هم جدا میکند. اینکه چه تفاوت هایی بین این دو تا عفونت وجود داره و ماهیت، علت ایجاد، روش‌های تشخیص و درمان هریک چیست، مواردی هستند که ما در این مقاله قصد داریم به آنها بپردازیم، با ما همراه باشید.

واژینیت چیست و علائم آن چیست؟

در مقاله واژینیت چیست به شرح بیماری پرداختیم اما به اختصار بگوییم که واژینیت نوعی التهاب واژن است که به دلایلی چون حساسیت، عوامل تحریک‌کننده یا کاهش استروژن رخ می‌دهد. واژینیت بیماری شایعی است که اغلب خانم‌ها را در سن باروری تحت تأثیر قرار می‌دهد و با علائمی چون خارش، درد، سوزش و بوی نامطبوع ترشحات واژن همراه است.

به عبارتی هر چیزی که باعث تحریک بافتی واژن یا فرج و مانع از تعادل فلور طبیعی شود می تواند به طور بالقوه باعث واژینیت شود.

علائم ابتلا به واژینیت

شایع‌ترین علائم ابتلا به واژینیت عبارتند از:

• درد
• بوی نامطبوع
• خارش
• ترشح غیر طبیعی

واژینوز چیست و علائم آن چیست؟

به هر نوع عفونت واژن واژینوز گفته می‌شود، این عفونت ممکن است عامل باکتریایی، قارچی، ویروسی و… داشته باشد. به این ترتیب باید گفت که واژینوز می‌تواند یکی از عوامل ابتلا به واژینیت باشد. واژینوز به دلیل عدم تعادل در فلور واژن ایجاد می‌شود. در اصل واژینوز خود نوعی واژینیت است.

بیشتر بخوانید: اوزون تراپی واژن یکی از راه های جوانسازی واژن

علائم ابتلا به واژینوز

علائم ابتلا به واژینوز بسیار به علائم واژینیت شباهت دارد و عبارتند از:

• خارش
• ترشحات بد بو
• تحریک‌پذیری
• مقاربت دردناک
• ادرار دردناک
• ترشحات سفید مایل به خاکستری

دلایل مشترک ابتلا به واژینیت و واژینوز

به طور طبیعی هر مسأله‌ای که تعادل فلور طبیعی واژن (باکتری‌های خوب و بد واژن) را بر هم بزند یا باعث تحریک بافت واژن شود می‌تواند عامل ابتلا به واژینیت و واژینوز را فراهم سازد.

عفونت؛ اصلی‌ترین عامل ابتلا به واژینیت یا واژینوز عفونت است که این عفونت عموماً ناشی از عوامل زیر است:

باکتری‌ها

این باکتر‌ی ها باعث تغییرات پیچیده فلور واژن می‌شوند و با کاهش لاکتوباسیل‌های طبیعی و افزایش باکتری‌های دیگر چون Gardnerella vaginalis و Mycoplasma hominis همراه است.

عفونت مخمری

این نوع عفونت کاندیدیازیس نامیده می‌شود که شایع ترین عفونت واژن است.

عفونت تریک

این عفونت با نام علمی تریکوموناس واژینالیس نامیده می‌شود و یک عفونت انگلی است که عموماً به واسطه مقاربت جنسی منتقل می‌شود.

واکنش‌های آلرژیک و تحریک‌کننده

گاهی اوقات واکنش‌های آلرژیک و تحریک‌کننده مثلاً آلرژی به محصولات بهداشتی، فراورده‌های نفتی، حمام‌های حباب دار، لباس زیر محکم ساخته شده از پارچه‌های مصنوعی، عطر‌ها، صابون‌های خوشبو‌کننده، کاندوم و… می‌توانند عامل اصلی ابتلا به واژینیت باشند.

کاهش استروژن

کاهش استروژن یا هورمون زنانه که در نهایت منجر به نازک شدن پوست و از دست دادن مخاط و رطوبت واژن می‌شود و عموماً پس از دوران یائسگی دیده می‌شود، دلیل دیگری برای ابتلا به واژینیت یا واژینوز است.

عدم تعادل هورمونی

وجود شی خارجی در واژن

تفاوت واژینیت و واژینوز : واژینوز خود نوعی واژینیت است

واژینیت اصطلاحی است که انواع مختلفی از تحریکات واژن را در بر می‌گیرد مانند عفونت‌های مخمری و تریکومونیازیس اما واژینوز خود نوعی واژینیت است.

انواع واژینیت

علائم مرتبط با این بیماری‌ها کاملاً شبیه به هم است و در بسیاری از موارد ممکن است مبهم و غیر اختصاصی چون خارش عمومی، درد، سوزش، قرمزی و تورم واژن باشد. چند مورد مهم از واژینیت حاد ناشی از موارد زیر است:

عفونت باکتریایی (واژینوز)

این بیماری عموماً با ترشحات رقیق خاکستری یا شیری رنگ و همراه با بوی نامطبوع همراه است که معمولاً پس از مقاربت جنسی قابل مشاهده خواهد بود. در این شرایط ممکن است خارش یا سوزش واژن وجود داشته یا نداشته باشد. معمولاً ابتلا به این بیماری بدون هیچ علامت مشخصی است. واژینوز باکتریال شایع‌ترین علت واژینیت حاد است.

عفونت مخمر (کاندیدیازیس)

در این بیماری ترشحات واژینال خمیری و دلمه‌ای هستند و اغلب غلیظ و سفید و همراه با خارش، سوزش ادرار، سوزش واژن و قرمزی و تورم است. بیمار در این شرایط مقاربت دردناک خواهد داشت. نام دیگر این عفونت کاندیدا آلبیکنس است.

وجود برخی از عفونت های تناسلی مثل کاندیدیاز یا کاندیدیازیس باعث ایجاد واژینیسموس می‌شوند. واژینیسموس یک تنگی واژن است که باعث ناراحتی، سوزش٬ درد٬ مشکلات نفوذ در مقاربت می شود.

این بیماری طیف زیادی از زنان را تحت تأثیر قرار می دهد، از دختران جوان تا زنان مسن به دلایل مختلف. درمان واژینیسموس (اسپاسم واژن) شامل موارد عاطفی و روانی و سپس فیزیکی است.

عفونت ناشی از تریکوموناس (تریکومونیازیس)

این عفونت واژن با ترشحات سبز و زرد همراه است که اغلب کف مانند بوده و بوی نامطبوعی دارند. خارش، قرمزی، رابطه جنسی دردناک و ادرار دردناک نیز از دیگر علائم این نوع عفونت است. در معاینات لگنی نیز زخم‌های کوچک قرمز رنگ روی دیواره‌های واژن یا دهانه رحم دیده می‌شوند. نکته قابل توجه آنجا است که ممکن است این بیماری بدون هیچ علامت خاصی باشد.

واژینیت آتروفیک

این بیماری اکثرا زنانه، در دوره ورود به یائسگی یا دوران یائسگی رخ می‌دهد. علت اصلی آن نازک شدن دیواره واژن است. مبتلایان به این بیماری عموماً از خشکی واژن، خارش و سوزش، مقاربت دردناک و خونریزی پس از مقاربت رنج می‌برند.

واژینیت آتروفیک یا آتروفی واژن از بیماری های رایج بین زنان است، عفونت نیست ولی می‌تواند باعث ایجاد ترشح و تحریک واژن بشود. درمان آتروفی واژن از دو راه دارویی مانند مصرف استروژن و غیر دارویی مانند اوزن تراپی انجام میشود

گاهی اوقات نیز بیماری‌های واژینیت یا واژینوز در نهایت منجر به التهاب دهانه رحم‌، پوشش رحم و بیماری التهاب لگن می‌شود که عوارض نادری محسوب می‌شوند.

راههای مشترک جلوگیری از ابتلا به واژینیت و واژینوز

اگرچه پیشگیری از این دو بیماری کاملاً امکان‌پذیر نیست اما با انجام اقداماتی می‌توان از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرد و یا از بازگشت مجدد بیماری جلوگیری به عمل آورد. این اقدامات عبارتند از:

✖️ عدم استفاده مکرر از دوش واژینال یا حمام

✖️ عدم استفاده از محصولات بهداشتی زنانه از جمله صابون‌های معطر یا سایر مواد تحریک‌کننده شیمیایی

✖️ خودداری از پوشیدن لباس زیر نامناسب از جمله لباس‌های تنگ و ساخته شده از الیاف مصنوعی که باعث حبس رطوبت در محیط واژن می‌شوند.

✔️ برقراری رابطه جنسی ایمن

✔️ رعایت بهداشت

✔️ رعایت اقدامات بهداشتی بعد از هر نزدیکی

برخی فاکتورها مثل استفاده از دستگاه های IUD، عدم رعایت بهداشت فردی، مقاربت های غیر ایمن، استفاده از کاندوم های لاتکس و همچنین استعمال سیگار می تواند زمینه ابتلا به بیماری های عفونی واژن را فراهم سازد.

تشخیص های مشترک بیماری واژینیت و واژینوز

تشخیص این بیماری‌ها ارتباط مستقیم با فاکتور‌های ریسک در بیمار دارد. معمول‌ترین روش‌های تشخیصی این بیماری‌ها معاینات واژن، معاینات لگنی و سابقه پزشکی بیمار است. گاهی نیاز است که ترشحات واژن به صورت میکروسکوپی مورد بررسی قرار گیرند تا تشخیص بسیار دقیق‌تری انجام گیرد.

درمان مشترک واژینیت و واژینوز

درمان این بیماری‌ها محدود به رعایت بهداشت فردی و استفاده از کرم یا شیاف‌های درمانی است که داخل واژن قرار می‌گیرند.

برای واژینوز باکتریایی و یا عفونت‌های مخمری درمان‌های خوراکی وجود دارد که شامل انواع آنتی بیوتیک‌ها می‌شود و زمان‌بندی و مشخص کردن میزان دوز استفاده از آن‌ها بر عهده پزشک است.

در مورد عفونت‌های ناشی از مقاربت باید هم زن و هم شریک جنسی‌اش درمان شوند تا از بازگشت عفونت پیشگیری شود. درمان بیماری‌های عفونی مرتبط با واژینوز در مردان محدود است و در یک بازه زمانی دو هفته‌ای درمان می‌شود.

در اکثر موارد درمان واژینیت و واژینوز در مراحل اولیه به مراقبت‌های پزشکی نیاز ندارد و رعایت بهداشت فردی و استفاده از لباس زیر مناسب می‌تواند درمان کامل بیماری را به همراه داشته باشد.

درمان واژینیت

نوع درمان به علت واژینیت بستگی داشته و معمولا به‌صورت تجویز قرص، کرم یا ژل واژینال است. در درمان واژینیت، تشخیص دقیق علت برای یک درمان اختصاصی و پیشگیری از مقاومت دارویی قابل توجه است.

چرا درمان واژینیت یا واژینوز در دوران بارداری مهم است؟

در زمان بارداری بیماری واژینیت یا واژینوز می‌تواند درد زایمان زودرس، زایمان زودرس، نوزاد کم وزن و انتقال عفونت از مادر به جنین را به همراه داشته باشد. ابتلا به واژینوز باکتریایی در زنانی که کمبود ویتامین D دارند شایع‌تر است و ابتلا به این بیماری در سه ماهه دوم بارداری ممکن است با سقط جنین همراه باشد.

به زنان باردار توصیه میشود خطرات عفونت واژن در بارداری را جدی بگیرید. شناسایی عفونت های رایج در بارداری بسیار مهم است و لازم است در دوران بارداری به طور مداوم تحت نظر پزشک متخصص زنان باشید.

کلام آخر

عفونت‌های واژن یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها در میان زنان در سنین باروری و حتی یائسگی است. به بیماری‌های عفونتی واژن که با التهاب و درد همراه است واژینیت گفته می‌شود و واژینوز نیز نوعی عفونت واژن است که بستر ابتلا به واژینیت را فراهم می‌سازد.

عواملی مانند تغییرات هورمونی، استفاده از آنتی بیوتیک ها، لباس زیر تنگ، رابطه جنسی بدون رعایت بهداشت و… ممکن است باعث بر هم زدن تعادل باکتری‌ها و مخمرهایی که به‌طور طبیعی در محیط واژن زندگی می‌کنند، شده و باعث ایجاد واژینیت شود.

هر چند تفاوت واژینیت و واژینوز مورد توجه است. اما علائم و نشانه های مربوط به واژینیت و واژینوز ممکن است مبهم و غیر اختصاصی باشد مانند درد، خارش، سوزش، قرمزی و تورم مهبل (واژن) و..که با توجه به علت برخی نشانه ها و علائم متفاوت تری دارند.

برگرفته از:

https://chapelhillobgyn.com/