سرطان یکی از مهم‌ترین عوامل مرگ‌و‌میر در سراسر جهان است و تأثیرات آن بر جامعه و خانواده‌ها بسیار عمیق است. در این میان، سرطان زنان به عنوان یکی از متداول‌ترین سرطان‌ها، توجه ویژه‌ای را به خود جلب می‌کند. سرطان در زنان می‌تواند در اعضای مختلفی از بدن، از جمله سینه، رحم، تخمدان، آندومتر و سایر نقاط ظاهر شود. انواع سرطان زنان دارای علائم، عوامل خطر و روشهای تشخیص و درمان خاص خود است.
تشخیص سرطان زنان به‌موقع می‌تواند شانس زنده ماندن و بهبود کیفیت زندگی فرد پس از درمان سرطان را افزایش دهد. بنابراین، زنان باید ضمن جدی گرفتن این دسته از بیماری‌های سرطانی و انجام معاینات خانگی مثل معاینه ماهانه پستان‌ها، هر شش ماه تا یک سال به یک پزشک زنان حاذق جهت انجام چکاپ‌های سالانه مراجعه کنند.
در ادامه این مقاله، در مورد علایم، روشهای تشخیص سرطان زنان، علایم و درمان سرطان‌های دهانه رحم سینه، تخمدان و آندومتر صحبت خواهیم کرد.
سرطان دهانه رحم
سرطان دهانه رحم مهم‌ترین و رایج‌ترین سرطانی است که در میان بانوان دیده می‌شود. این نوع سرطان با نام های سرطان سرویکس یا سرطان گردن رحم نیز شناخته می‌شود. این سرطان معمولا به علت وجود بیماری اچ پی وی بروز پیدا می‌کند، اما سایر عوامل خطری که می‌تواند احتمال بروز این سرطان را افزایش دهد عبارت است از:
- مصرف سیگار
- رابطه با چند شریک جنسی
- داشتن عفونت یا بیماری مقاربتی
- ابتلا به برخی بیماری‌هایی که باعث نقص ایمنی در بدن فرد می شود.
سرطان دهانه رحم با استفاده از تست پاپ اسمیر تشخیص داده می‌شود. توصیه می‌شود که برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم، تمام افراد بالای 21 سال که فعالیت جنسی دارند (یا افراد زیر 21 سال که بیش از یک سال است که فعالیت جنسی‌شان را شروع کرده اند) هر دو سال یک بار تست پاپ اسمیر بدهند. برای افراد بالای 25 سال انجام تست اچ پی وی تایپینگ از دهانه رحم را هر پنج سال یک بار انجام دهند. بر اساس نتایج تست پاپ اسمیر و تست اچ پی وی، پزشک به وجود سلول‌های پیش سرطانی در دهانه رحم مشکوک می‌شود و برای تشخیص قطعی انجام تست کولپوسکوپی و بیوپسی از دهانه رحم را تجویز می‌کند.
تشخیص زود‌هنگام سرطان دهانه رحم بسیار اهمیت دارد. به همین دلیل، انجام معاینات دوره‌ای (تست پاپ اسمیر و غربالگری HPV) بسیار مهم است چرا که کمک زیادی به جلوگیری از پیشرفت بیماری می‌کند.
جهت درمان سرطان دهانه رحم، از روش های شیمی درمانی، پرتو درمانی و درمان جراحی برای برداشتن تومور سرطانی استفاده می‌شود.
سرطان سینه
سرطان سینه یکی از رایج‌ترین سرطان‌ها در میان بانوان است. سرطان سینه در نتیجه رشد بیش از حد توده‌های سرطانی در اطراف بافت سینه و یا گره‌های لنفاوی در ناحیه زیر بغل یا ترقوه پیش می‌آید.
علاوه بر مسایل ارثی و ژنتیکی، زنانی که در سن کم عادت ماهیانه آن‌ها شروع شده است و یا در سن بالا یائسه شده اند و یا مدت طولانی از قرص‌های ضدبارداری و کنترل بارداری استفاده می‌کنند تا دیرتر باردار شوند در معرض ابتلا به این نوع سرطان‌ها قرار دارند. البته سبک زندگی کم تحرک و بدون ورزش، پرخوری و اضافه وزن، رژیم غذایی نادرست، مصرف الکل و دخانیات می‌تواند از جمله سایر علل ابتلا به این بیماری باشد.
زنان باید به شدت نسبت به علایم سرطان سینه از جمله موارد زیر حساس باشند:
- احساس توده در بافت سینه یا درد سینه
- احساس توده در زیر بغل
- تفاوت سایز بین دو پستان
- تغییر شکل پستان‌ها
- پرتقالی شدن پوست سینه
- بروز تورفتگی یا برآمدگی یا حتی تغییر در رنگ و اندازه نوک سینه
- ترشح مایعات و چرک و خون و پوسته پوسته شدن نوک سینه
- لکه‌های پوستی
تشخیص به‌موقع سرطان سینه در مواردی با کمک خودآزمایی ماهیانه سینه و توجه به علامت‌ها و تغییرات در آن توسط خود فرد و مراجعه به دکتر متخصص زنان قابل درمان است. اما پزشک با روشهای ماموگرافی، نمونه برداری از وجود سرطان سینه مطمئن خواهند شد.
برای درمان سرطان سینه چاره‌ای جز عمل جراحی، انجام شیمی درمانی و پرتو درمانی و حتی در مواردی تخلیه سینه نیست.
برای اطلاع از جزئیات دلایل بروز، علایم، روشهای تشخیص و درمان سرطان سینه حتما مطلب “سرطان سینه” را مطالعه کنید.
سرطان تخمدان
همانطور که از نام آن پیداست، این سرطان در نتیجه رشد غیرعادی سلول‌ها و ایجاد توده در تخمدان زن که مسئول تشکیل تخمک است، ایجاد می‌شود. در واقع، این سرطان با رشد و ورود سلول‌های غیرطبیعی از لوله‌های رحم به سمت تخمدان ایجاد می‌شود و کم‌کم براثر تکثیر غیرقابل کنترل این سلول‌ها به تومور تخمدان تبدیل می‌شود.
سرطان تخمدان بر اثر چند نوع تومور اپیتلیال، تومور سلول زایا، تومور استرومایی ایجاد می‌شود و معمولا علایمی مثل افزایش اندازه شکم، درد لگن، نفخ، تکرر ادرار، ترشحات واژن یا خونریزی غیرطبیعی، بروز قاعدگی پس ار شروع یائسگی فرد، تغییر اشتهایی فرد و تغییر در عملکرد روده مثل اسهال یا یبوست را خواهد داشت.
سرطان تخمدان بیشتر در زنانی که سابقه خانوادگی و ژنتیکی دارند و یا دوره قاعدگی شان زود شروع شده و قبل از 40 سالگی یائسه شده اند، یا سابقه بیماری آندومتریوز یا سرطان پستان دارند بیشتر بروز پیدا می‌کند.
سرطان تخمدان دارای چهار مرحله پیشروی است و در هر مرحله توده‌های سرطانی به بخش‌های جدیدی گسترش پیدا می‌کنند. قابل ذکر است که چون آزمایش موفقی برای غربالگری سرطان تخمدان وجود ندارد، به ندرت این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شود. اما اگر در همان مراحل اولیه پزشک زنان به وجود توده در این بخش مشکوک شود، با معاینه بدنی و استفاده از روش‌هایی مثل بیوپسی، لاپاراسکوپی، ارزیابی جراحی، آزمایش خون، سونوگرافی لگن، MRI و سی تی اسکن و یا اسکن PET از وجود/ عدم وجود سلول‌های سرطانی در این بخش مطمئن می‌شود. بنابراین، توصیه می‌شود که چکاپ‌های منظم توسط پزشک زنان و زایمان برای تشخیص به‌موقع انواع سرطان‌ها از جمله سرطان تخمدان را جدی بگیرید.
برای درمان سرطان تخمدان طبق نظر پزشک از یکی از روشهای جراحی لاپاراسکوپی یا لاپاراتومی، شیمی درمانی، درمان از طریق تغییر نحوه رشد و تقسیم سلولی به وسیله دارو، پرتو درمانی، هورمون درمانی و یا بیوتراپی استفاده می‌شود.
اگر سوالات بیشتری در مورد علل، علایم، روش درمان و یا پیشگیری از سرطان تخمدان در ذهن تان بی پاسخ مانده است، حتما مقاله تکمیلی و مفصل “سرطان تخمدان” را مطالعه کنید.
سرطان آندومتر یا سرطان رحم
سرطان آندومتر از سلول‌های پوششی رحم شروع می‌شود. رحم به عنوان اندام تولیدمثل زنان به شکل یک گلابی توخالی در لگن زنان قرار دارد که جنین در این عضو تشکیل شده و رشد می‌کند.
سرطان رحم به دلیل عوامل ژنتیکی، ارثی، تغییرات هورمونی، استفاده طولانی‌مدت از روشهای درمانی هورمون زنانه، عدم باروری، وجود بیماری‌هایی مثل چاقی و دیابت رخ می‌دهد. زمانی که آندومتریوم یا مخاط رحم دچار رشد تکثیری سلولی شوند، فرد خونریزی‌های غیرطبیعی مثل خونریزی بین دو قاعدگی و حتی خونریزی در زمان یائسگی، خونریزی آبکی یا خونابه و دردهای لگنی و درد هنگام رابطه جنسی را تجربه می‌کند.
از جمله سایر علایم ابتلا به سرطان رحم می‌تواند افزایش حجم رحم، از دست دادن وزن و درد در قسمت پایینی شکم نیز باشد.
در چنین شرایطی، فرد باید سریعا به پزشک متخصص زنان مراحعه کند تا در صورت تشخیص مثبت سرطان آندومتر موفق به درمان و بهبود شود. خوشبختانه سرطان آندومتر به دلیل وجود علایم جدی مانند خونریزی، در اکثر موارد در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شود و اقدامات لازم برای برداشتن رحم به روش جراحی به جهت جلوگیری از گسترش بیمار بر روی وی انجام می‌شود.
برای تشخیص سرطان رحم از روشهای معاینه لگن، سونوگرافی واژینال، هیستروسکوپی و نمونه‌برداری به روش کورتاژ تشخیصی استفاده می‌شود.
در نهایت متخصص آنکولوژیست زنان برای درمان سرطان رحم، وابسته به شدت پیشرفت بیماری، شرایط فیزیکی فرد و سن بیمار یکی از روشهای رادیو تراپی، هورمون درمانی، شیمی‌درمانی و جراحی را انتخاب می‌کند.
البته با رعایت کردن مسایل ساده‌ای مثل انجام فعالیت بدنی منظم، انجام چکاپ‌های سالانه، مراقبت از سلامت رحم، حفظ وزن مناسب، کنترل دیابت و استفاده از روشهای کم‌خطر برای تنظیم هورمون‌ها می‌توان از بروز سرطان رحم جلوگیری کرد.
مقاله “علائم سرطان اندومتر (رحم) چیست؟” اطلاعات تکمیلی در مورد این نوع سرطان را به صورت مفصل ارائه می‌کند.
تشخیص و درمان سرطان زنان توسط دکتر سعیده اسدی
احتمال درمان انواع سرطان از جمله سرطان‌های زنان در مراحل اولیه بیشتر است، چون توده آن‌چنان پیشرفت نکرده است و اعضای دیگر بدن درگیر نشده‌اند. در مورد سرطان‌های زنان از جمله سرطان دهانه رحم، آندومتر، سینه و تخمدان نیز این موضوع صادق است. اکثر زنانی که مراقبت‌های عمومی و چکاپ‌های سالانه را جدی گرفته‌اند یا در صورت بروز علائم سریعا به دکتر مراجعه کرده و مورد چکاپ قرار گرفته اند، توانسته‌اند که با جلوگیری از پیشرفت بیماری مانع رشد آن و در بسیاری موارد کنترل و درمان توده‌های سرطانی شوند.
برای درمان انواع سرطان زنان، تشخیص به‌موقع و اقدام سریع برای درمان بسیار حیاتی است. در اینجاست که نقش پزشک زنان متخصص و باتجربه پر رنگ می‌شود. خانم دکتر سعیده اسدی، با سال‌ها تجربه و با تکیه بر مدارک علمی معتبر از بهترین دانشگاه‌های ایران و جهان در زمینه تشخیص سرطان زنان در تهران فعالیت دارند. خدمات حرفه‌ای این پزشک از روشهای حضوری، تلفنی و آنلاین در دسترس می‌باشد.
