انتخاب روش مناسب زایمان، با وجود گزینه های بسیار متنوع، سردرگم شدن در اصطلاحات پزشکی و انواع زایمان، ممکن است دشوار باشد. ما در این مطلب روش های مختلف زایمان را شرح داده ایم تا افراد بتوانند با گزینه های مختلف آشنا شوند. همچنین، در حین بیان روش ها محل های مناسب برای زایمان، اقدامات آماده سازی و روش های کنترل درد نیز گفته می شوند.
انواع زایمان
مراقبت های دوران بارداری تا زمان زایمان ادامه خواهد داشت، در هفته های آخر بارداری پزشک با شما در مورد نوع زایمان صحبت خواهد کرد، در صورتی که همه شرایط طبیعی باشد و بارداری نرمال و طبیعی داشته باشید احتمالا برای زایمان طبیعی آماده خواهید شد. پس از بررسی عمیق زایمان و تولد نوزاد به این نکته می رسیم که تنها دو روش پایه برای زایمان وجود دارند. این دو روش شامل زایمان طبیعی (از طریق واژن) و عمل سزارین می شوند.
تمامی موارد دیگر شکل هایی از این دو روش هستند. همانطور که در ادامه مطلب نیز درباره زایمان طبیعی خواهید خواند، افراد می توانند محل، ابزارها و فرایندهای به کار رفته در این زایمان را تغییر دهند اما با این وجود نوع زایمان طبیعی خواهد بود. هنگامی که صحبت از عمل سزارین به میان می آید پزشک در تعیین مناسب بودن این روش به فرد کمک خواهد کرد. اما قبل از ادامه مطلب ابتدا به بررسی عمل سزارین بپردازیم تا با فرایند آن آشنا شوید.
1. عمل سزارین
عمل سزارین یک فرایند جراحی است که در هنگام امکان پذیر نبودن زایمان طبیعی انجام می شود. گاهی اوقات سزارین از قبل برنامه ریزی می شود. دیگر اوقات نیز پزشک در صورت بروز مشکلات در حین زایمان طبیعی به انجام عمل سزارین روی می آورد. در ابتدا، مادر بی هوش یا به صورت منطقه ای بی حس می شود. سپس برشی بر روی شکم و رحم ایجاد شده تا نوزاد از طریق آن خارج شود. تمامی این فرایند یک تا دو ساعت به طول انجامیده و پس از آن مادر و نوزاد به مدت 2 تا 4 روز در بیمارستان بستری می شوند.
از آنجایی که عمل سزارین یک فرایند جراحی تهاجمی است زایمان در بیمارستان انجام خواهد شد. علاوه بر آن، بسیاری از روش های کنترل درد در زایمان طبیعی نیز استفاده نخواهند شد زیرا مادر تحت بیهوشی یا بی حسی منطقه ای قرار می گیرد.به دلیل اینکه عمل سزارین در بیمارستان و تحت بیهوشی یا بی حسی انجام می شود پیچیدگی چندانی برای بیمار نخواهد داشت. از سوی دیگر، زایمان طبیعی می تواند ارتباط بسیاری با تجربه فرد داشته باشد. فرد می تواند در زایمان طبیعی محل تولد، نحوه کنترل درد و موارد دیگر را کنترل کند.
2. زایمان طبیعی (واژینال)
زایمان طبیعی یکی از انواع زایمان است که نوزاد از طریق کانال واژینال متولد شود. از آنجایی که این مورد روش طبیعی بدن برای تولد نوزاد است، رایج ترین روش زایمان نیز است. در حقیقت، هر ساله نزدیک به 68 درصد زنان به صورت طبیعی زایمان می کنند. زایمان طبیعی خطر ابتلای شیرخوار به مشکلات تنفسی، آسم، حساسیت های غذایی و عدم تحمل لاکتوز را کاهش می دهد.
ناگفته نماند که این روش زایمان بدون خطر نیست. امکان دارد نوزاد در حین عبور از کانال زایمانی دچار آسیب شود. این آسیب می تواند به کبودی، تورم و در موارد نادر به شکستگی استخوان ها منجر شود. در صورت مدیریت نامناسب عوارض حین زایمان، این موارد می توانند به بروز مشکلات بیشتر منجر شوند. حضور پزشک متخصص زنان و زایمان در پروسه زایمان طبیعی نیز از واجبات است.
همانطور که گفته شد، زایمان طبیعی یک روش زایمان بسیار رایج است. با این حال، مادر به کمک نیازمند خواهد بود. در این موارد انواع روش های زایمان مطرح می شوند.
زایمان طبیعی کمکی (AVD)
زایمان طبیعی کمکی همان زایمان طبیعی بوده و روشی کاملا جدید نیست. با این حال، همانطور که از اسم آن می توان فهمید به نوع کمکی بستگی دارد که پزشک در حین درد زایمان به مادر می دهد. این نوع کمک ها در زیر بیان شده اند.
القای زایمان
پزشک بنا به دلایل متعددی القای زایمانی را انجام می دهد. از موارد مهم این دلایل می توان به گذشتن زمان زایمان، پارگی پرده ها، جنین با وزن کمتر از میانگین یا فشار خون بالای مادر می باشند.
اپی زیاتومی
اپی زیاتومی یک برش جراحی است که در پوست بین واژن و مقعد ایجاد می شود. این برش عبور سر نوزاد از کانال زایمانی را آسان تر کرده و از پارگی پوست جلوگیری می کند.
آمنیوتومی
آمنیوتومی به پاره کردن هدفمند کیسه آمنیوتیک گفته می شود. این پارگی به دلایل مختلفی ایجاد می شود که از جمله آن ها می توان به القای زایمان، بررسی سلامت جنین و بررسی مدفوع اولیه جنین اشاره کرد.
زایمان به کمک فورسپس
در این روش با استفاده از ابزاری شبیه به انبر سالاد سر نوزاد گرفته شده و از کانال زایمانی به بیرون کشیده می شود.
زایمان به کمک واکیوم
در حین این فرایند یک ابزار فنجان شکل نرم و متصل به یک مکنده به سر نوزاد وصل می شود تا در خروج از کانال زایمان به او کمک کند.
حال که با انواع روش های زایمان طبیعی آشنا شدیم به دیگر گزینه های رایج جهت زایمان می پردازیم.
3. زایمان آبی
در زایمان آبی، زنان در حین زایمان در یک محیط آبی، مانند حوضچه‌های زایش، قرار می‌گیرند. این فرآیند به عنوان یک گزینه طبیعی و با درد کمتر مطرح شده است. آب گرم ممکن است به مادر در کاهش درد و فشار کمک کند و این محیط به نوزاد نیز احتمالاً یک ترنسیت ملایم‌تر از محل رحم به دنیا را فراهم می‌کند.
محل های جایگزین برای زایمان
زایمان در بیمارستان
عمل سزارین به استثنای مواقع اورژانسی همیشه در یک بیمارستان انجام می شود. از سوی دیگر، زایمان طبیعی می تواند در هر جایی انجام شود. از محل های رایج این نوع زایمان خانه و آب هستند.
زایمان در خانه
زایمان در خانه می تواند سبب احساس راحتی و آرامش بیشتر در مادران شود. همچنین، این روش سبب کنترل بیشتر افراد بر وضعیت زایمان، شرایط محیطی و افراد حاضر در محل می شود. با این وجود، زایمان در خانه نیز بدون خطر نیست. در صورت شدت گرفتن عوارض، رسیدن مراقبت های اورژانسی زمان بیشتری خواهد برد. اغلب زایمان های خانگی تحت نظر یک ماما انجام می شوند.
ماما در حین این زایمان راهنمایی، فرایند های اولیه زایمان و اقدامات پزشکی را به مادر ارائه می دهد. از جمله این اقدامات می توان به اکسیژن رسانی، بخیه زدن و باز کردن خط وریدی اشاره کرد.
زایمان در آب
زایمان در آب می تواند در خانه یا در یک بیمارستان دارای تجهیزات لازم انجام شود. در این فرایند، مادر مدت زایمان را در استخری از آب گرم و تمیز سپری می کند. عمق این استخر معمولا تا کمر فرد خواهد بود. یکی از بزرگ ترین مزایای زایمان در آب کاهش زیاد نیاز به بی حسی اپیدورال جهت کنترل درد می باشد. همگام با گشاد شدن دهانه رحم، آب گرم به تسکین و آرام سازی ذهن و بدن مادر کمک می کند.
ممکن است برخی زنان پس از گشاد شدن کامل دهانه رحم تصمیم به خروج از آب را داشته باشند اما بسیاری از مادران تا هنگام زایمان کودک در آب خواهند ماند. پزشک یا ماما بلافاصله پس از زایمان صورت نوزاد را جهت نفس کشیدن از آب خارج می کند. زایمان در آب درد مادر و تاثیر شوک خروج نوزاد از بدن را کاهش می دهد.
مدیریت درد زایمان
امروزه روش های آماده سازی بسیاری وجود دارند. چنین تنوعی به این معناست که افراد می توانند تجربه زایمان خود را با نیاز های شخصی خود وفق دهند. تمامی این تمرین ها در مواجه شدن با استرس و درد زایمان به فرد کمک می کنند.
آمادگی برای زایمان با یوگا
با انجام یوگای قبل از زایمان، مادر کنترل عضلات تنفسی و دیافراگم خود را به وسیله آرام سازی و تکنیک های تنفسی آموزش می بیند. علاوه بر آن، افراد وضعیت های مفید جهت استفاده در حین زایمان را نیز فرا می گیرند. تکنیک های آرام سازی و تنفس در حین زایمان مفید بوده و به آرام سازی انقباضات، تسهیل گشاد شدن دهانه رحم و آسان سازی خروج نوزاد کمک می کنند.
هاپتونومی
هاپتونومی به معنای ارتباط درون رحمی بین والدین و جنین است. این تکنیک همچنین حرکات و وضعیت هایی را به والدین آموزش می دهد که هماهنگ با توان عضلانی و ترشح اندورفین بوده و جهت کاهش شوک وارد شده به مادر و کودک به کار می روند.
طبق فرضیه، هاپتونومی از طریق صدا های دلگرم کننده والدین احساس امنیت عمیقی برای نوزاد متولد نشده ایجاد می کند.
روش بوناپیس
روش بوناپیس با ایجاد کنترل درد از طریق ماساژ، تنفس و تصویر سازی بر محدود کردن نیاز به مداخله پزشکی تمرکز می کند. برای مثال، در حالی که مادر تکنیک های تنفس و تصویر سازی را قبل از زایمان تمرین می کند، پدر بخش های خاصی از بدن مادر را ماساژ می دهد تا انقباضات تسکین یافته و ترشح اندورفین های مسکن درد تحریک شود.
بی حسی اپیدورال
بی حسی اپیدورال رایج ترین نوع تسکین درد در حین درد زایمان است. این بی حسی توسط پزشک بیهوشی و فقط در محیط بیمارستان انجام می شود. این روش یک بی حسی موضعی است که شکم، رحم و دهانه رحم را بی حس کرده و درد مرتبط با زایمان را به شدت کاهش می دهد.
بی حسی اپیدورال بر نوزاد تاثیری نداشته اما می تواند احتمال افت فشار خون مادر را افزایش دهد. این افت در فشار خون می تواند جریان خون رونده به سمت جنین را کاهش دهد. افراد باید درباره مزایا و معایب بی حسی اپیدورال با پزشک خود مشورت کنند.
طب سوزنی
طب سوزنی یک درمان سنتی چینی است که با وارد کردن سوزن، نقاط خاصی از بدن را تحریک کرده و به متعادل کردن جریان طبیعی انرژی کمک می کند. این تعادل انرژی می تواند درد را کاهش داده، انقباضات رحمی را تقویت کرده و زایمان را آسان تر کند. قبل از انجام این فرایند باید با یک فرد متخصص در این زمینه مشورت کرد.
چه روش زایمانی برای من مناسب است؟
انواع زایمان کلا به روش سزارین و طبیعی انجام میشود که برای کاهش درد زایمان طبیعی ممکن است از روشهای کمکی مختلف استفاده شود. انتخاب روش زایمان تصمیمی شخصی و مهم است. بنابراین باید برای تصمیم گیری زمان صرف کرده و بهترین روش برای مادر و نوزاد را انتخاب کرد. توصیه ما این است که افراد تمامی گزینه ها را خوانده، تمامی حقایق را فرا گرفته، مزایا و معایب را سنجیده و گزینه ای را انتخاب کنند که برای آن ها بهترین و راحت ترین مورد می باشد.
برگرفته از:
